شیوع ویروس کرونا تنها با گذشت چند ماه از آغاز فراگیری در جهان، توانست بسیاری از کسب‌وکارها را از پا در آورد یا در بهترین حالت در شرایطی از تعلیق و ابهام قرار دهد. کسب‌وکارهای آنلاین نیز از ماجرا مستثنا نیستند، اما مانند بسیاری از دیگر کسب‌وکارها هم شاهد رشد صعودی در درآمدها و اقبال مخاطبان و هم شاهد افت شدید در کسب درآمد بوده‌اند. ایران، پس از چین دومین کشوری است که بیشترین آمار مبتلایان و جانباختگان ناشی از ویروس جدید کرونا (کووید-19) را دارد. در این پست از بلاگ متریکس به این سؤال پاسخ می‌دهیم که نصب اپلیکیشن‌ها پس از شیوع ویروس کرونا چه وضعیتی پیدا کرده‌اند؟ ما به سراغ آن دسته از اپلیکیشن‌های ایرانی رفته‌ایم که از ترکر متریکس استفاده می‌کنند و با مقایسه بازه زمانی پیش و پس از شیوع این ویروس، چند شاخص را بررسی کرده‌ایم:
- میزان نصب ارگانیک اپلیکیشن‌ها در دسته‌های مختلف
- میزان نصب غیر ارگانیک اپلیکیشن‌ها در دسته‌های مختلف
- نرخ تبدیل (کلیک به نصب) در دسته‌های مختلف اپلیکیشن
- مدل تعامل کاربران با دسته‌های مختلف اپلیکیشن
یافته‌های کلیدی
پیش از آنکه هرکدام از این آیتم‌ها را نشان دهیم، یافته‌های کلیدی این گزارش را مرور می‌کنیم:
- اپلیکیشن‌های سفر و حمل‌ونقل و سپس غذا و نوشیدنی در میان سایر دسته اپلیکیشن‌ها بیشترین زیان را از بحران شیوع ویروس کرونا در ایران متحمل شده‌اند.
- اپلیکیشن‌های کسب‌وکار پس از شیوع ویروس کرونا و مواجهه با کاهش نصب ارگانیک، نسبت به افزایش کمپین‌های تبلیغاتی خود اقدام کردند.
- شیوع ویروس کرونا بهترین فرصت تبلیغات برای اپلیکیشن‌های خرید، بازی، پیام رسان‌ها، سلامت و از همه مهم‌تر، آموزش و اخبار بوده است.
- مدت زمان تعامل کاربران با اپلیکیشن‌های خرید آنلاین، رشد قابل توجهی پس از شیوع ویروس کرونا داشته است.
نمونه مورد مطالعه
در این گزارش، بیش از 250 اپلیکیشن در دسته‌های مختلف در در دو بازه زمانی؛ 15 تا 30 بهمن 98 (پیش از شیوع ویروس کرونا) و 1 تا 15 اسفند 98 (پس از شیوع ویروس کرونا) بررسی، مقایسه و تحلیل شده‌اند. دسته اپلیکیشن‌های بررسی شده عبارت هستند از:
- ابزارها و کاربردی
- ارتباطات وشبکه‌های اجتماعی
- امور مالی
- آموزش و اخبار
- بازی‌ها
- خرید
- سرگرمی و موسیقی
- سفر و حمل‌ونقل
- سلامت و سبک زندگی
- غذا و خوراک
- کسب‌وکار
رفتار کاربران موبایل در و نسبت به اپلیکیشن‌ها یکی از موضوعات جذاب برای علاقه‌مندان به حوزه اپلیکیشن مارکتینگ و یک حوزه مهم و حساس برای صاحبان کسب‌وکارهای مبتنی بر اپلیکیشن است. در ادامه وضعیت دسته‌های مختلف اپلیکیشن‌ها را از نظر میزان اقبال یا کم توجهی کاربران نسبت به آنها می‌بینید:
نصب ارگانیک کدام دسته از اپلیکیشن‌ها پس از شیوع ویروس کرونا کمتر یا بیشتر شد؟
صاحبان اپلیکیشن‌ها همواره از نصب ارگانیک محصول خود یعنی اقبال طبیعی کاربران نسبت به آن اپلیکیشن استقبال می‌کنند. اتفاق‌ها و رویدادهای مختلف می‌توانند آمار این رفتار یعنی نصب ارگانیک اپلیکیشن‌ها را جابه‌جا کنند. در نمودار زیر ببینید که در بازه زمانی پس از شیوع ویروس کرونا میزان نصب ارگانیک کدام از دسته از اپلیکیشن‌ها چه میزان افزایش یا کاهش داشته است:
همانطور که این نمودار نشان می‌دهد شیوع ویروس کرونا می‌تواند با کاهش نصب اپلیکیشن‌های حوزه کسب‌وکار، غذا و نوشیدنی و سفر و حمل‌ونقل در ارتباط باشد. این اتفاق چندان هم دور از ذهن نیست؛ با افزایش مدت زمان ماندن در خانه و اجتناب کاربران از تهیه غذا از بیرون و نیز تعطیلی بسیاری از کسب‌وکارها نصب اپلیکیشن‌های مرتبط با رفع نیازهای مذکور نیز کاهش خواهد یافت.
همچنین بر اساس آمارهای حاصل از پلتفرم متریکس، کاربران با آغاز قرنطینه‌ها نسبت به نصب اپلیکیشن‌های سرگرمی و موسیقی، سلامت و سبک زندگی، ارتباطات، خرید و بازی، اقبال بسیار بیشتری نشان داده‌اند. پیگیری امور مالی و گرایش به سمت آموزش و اخبار نیز در بازه زمانی پس از شیوع ویروس کرونا رشد داشته است.
میزان نصب غیر ارگانیک کدام دسته از اپلیکیشن‌ها پس از شیوع ویروس کرونا کمتر یا بیشتر شد؟
کمپین‌های تبلیغاتی می‌توانند در شرایط بحرانی برگ برنده کسب‌وکارها باشند. در نمودار زیر می‌بینید که کدام دسته از اپلیکیشن‌ها توانسته‌اند با تبلیغات، میزان نصب در بازه زمانی پس از شیوع کرونا را نسبت به پیش از فراگیری این بیماری در ایران افزایش دهند:
بر اساس آمارهای متریکس، اپلیکیشن‌های سرگرمی، غذا و سفر با شیوع ویروس کرونا کمپین‌های تبلیغاتی خود را کاهش دادند. این اتفاق را با آمارهای مربوط به کاهش نصب ارگانیک این دسته از اپلیکیشن‌ها تطبیق دهید. به نظر شما هم معنادار است؟ طبیعی است که کسب‌وکارهایی که بیشترین درآمد خود را از تفریحات، جابه‌جایی‌ها و خورد و خوراک شهروندان کسب می‌کنند با وقوع یک بحران از نوع بیماری قابل انتقال از طریق سطوح، از اجرای کمپین‌های تبلیغاتی نیز منصرف خواهند شد.
در مقابل، اپلیکیشن‌های کسب‌وکار که با افت نصب ارگانیک پس از شیوع ویروس کرونا مواجه شده بودند، به کمپین‌های تبلیغاتی روی آورده‌اند. در حقیقت، این دسته از اپلیکیشن‌ها توانسته‌اند افت نصب ارگانیک کاربران را با کمپین‌های تبلیغاتی و افزایش تعداد نصب‌های پولی جبران کنند.
نرخ تبدیل (کلیک به نصب) کدام دسته از اپلیکیشن‌ها پس از شیوع ویروس کرونا کمتر یا بیشتر شد؟
نرخ تبدیل یا کانورژن در تحلیل کمپین‌های تبلیغاتی فاکتور مهمی است که موفقیت یا شکست اقدامات بازاریابی اپلیکیشن‌ها را نشان می‌دهد. در نمودار زیر ببینید که کدام از دسته از اپلیکیشن‌ها بیشترین یا کمترین میزان تبدیل کلیک کاربران روی تبلیغ‌ها به نصب آن اپ را تجربه کرده‌اند:
آمارها نشان می‌دهد پس از شیوع ویروس کرونا، کمپین‌های تبلیغاتیِ با کیفیت توانسته‌اند با جلب توجه اولیه کاربران نسبت به اپلیکیشن‌های آموزش و اخبار، نصب‌های بیشتری داشته باشند. در بازه زمانی پس از شیوع ویروس کرونا، تمایل کاربران به نصب اپلیکیشن‌های امور مالی، سرگرمی و بازی نیز تحت تأثیر کمپین‌های تبلیغاتی رشد داشته است.
از طرف دیگر کمپین‌های تبلیغاتی برای اپلیکیشن‌های روابط اجتماعی یا خرید و کسب‌وکار که از قضا نصب غیر ارگانیک بالایی داشتند، چندان موفقیت آمیز عمل نکرده است. بدیهی است که اپلیکیشن‌های حوزه غذا و نوشیدنی و نیز اپ‌های سفر و حمل‌ونقل با ضربه شدیدی که پس از شیوع کووید-19 در جهان متحمل شدند، نرخ تبدیل منفی را تجربه کرده‌اند.
میزان تعامل کاربران با کدام دسته از اپلیکیشن‌ها پس از شیوع ویروس کرونا کاهش یا افزایش یافت؟
این شاخص می‌تواند مکمل خوبی برای اطلاعاتی که پیشتر مورد بحث قرار گرفت باشد. در نمودار زیر می‌بینید که مدت زمان وقت گذرانی کاربران در کدام دسته از اپلیکیشن‌ها پس از شیوع ویروس کرونا بیشتر یا کمتر شده است:
همانطور که آمارهای متریکس از ترافیک صاحبان اپلیکیشن‌ها نشان می‌دهد کاربران، پس از شیوع ویروس کرونا، زمان بسیار بیشتری را در مقایسه با مدت مشابه پیش از این بحران، در اپلیکیشن‌های خرید می‌گذرانند. همچنین انتخاب کاربران برای وقت‌گذرانی در اپلیکیشن‌ها پس از خرید، به سرگرمی و سپس پیام‌رسان‌ها اختصاص دارد.
از طرف دیگر، همانطور که انتظار می‌رود مدت زمان حضور کاربران در اپلیکیشن‌های مسافرت و خورد و خوراک نیز بیش از 50 درصد افت را پس از شیوع ویروس کرونا برای این دسته از کسب‌وکارها به ارمغان آورده است!
”حالا که شیوع ویروس کرونا به اولویت ذهن عموم تبدیل شده است، بازاریابان اپلیکیشن و تبلیغ دهندگان موبایل نیز به این فکر افتاده‌اند که تأثیر شیوع این ویروس بر بودجه بازاریابی آنها، کمپین‌های تبلیغاتی‌شان و نیز درآمد حاصل از عرضه محصول خود در اپ استورها چه تأثیری می‌گذارد و چگونه؟ گزارش متریکس از وضعیت اپلیکیشن مارکتینگ پس از شیوع ویروس کرونا و مقایسه آن با بازه زمانی مشابه پیش از این بحران، نشان می‌دهد که کسب‌وکارهای آنلاین در خطر جدی قرار دارند. به نظر شما آیا آینده موبایل مارکتینگ در سال 2020 با آنچه در مطلب زیر توسط کارشناسان و بر اساس آمارها پیشبینی شده است، قابلیت تحقق دارد؟
